تاریخچه نوروز و هفت سین
- نگارش یافته توسط Super User
- مجموعه: Sample Data-Articles
ضمن عرض تبریک و تهنیت به مناسبت عید
نوروز ، این یادگار ماندگار یاران دیروز این
دیار ، و پاسداشت پاکی ها ، نیکی ها و
پهلوانی ها ، به همه ی ایرانیان پاک سرشت
الخصوص دوستان و همراهانمان ، شما را
به مطالعه تاریخچه نوروز دعوت می کنیم .
بهار فصل رویش مجدد طبیعت و شروع دوباره زندگانیست .
ایرانیان از دیرباز تا کنون شروع فصل بهار را جشن گرفته و آن را آغاز سال
نوی خود می دانند .
نوروز را کوروش بزرگ در سال 538 قبل از میلاد ، جشن ملی اعلام کرد که
در آن زمان تنها به پاکسازی مکان ها ، منازل و ترفیع سربازان و یا بخشش
محکومان می پرداختند ، اما به تدریج این جشن با آداب و رسومی همراه شد .
در زمان داریوش یکم جشن های نوروزی که به دو دسته عام و خاص تقسیم
و در تخت جمشید برپا می گشت ، نوروز عام صرف رسیدگی به شکایات و
مشکلات مردم و نوروز خاص مخصوص نزدیکان شاه بود .
رسم سکه عیدی دادن به دوره هرمز دوم باز می گردد و از آن زمان به عنوان
عیدی ،سکه دادن رایج شد .
رسم سبزه سمبلیست از دوره ساسانیان بدین گونه که از 25 روز پیش از بهار
در 12 ستون از خشت خام انواع حبوبات و غلات را می کاشتند و تا شانزدهم
فروردین هر کدام که بارورتر بود آن سال محصول بهتری داشت .
تا زمان سلجوقیان جایگاه نوروز متغیر بود ، تا اینکه حکیم عمر خیام نیشابوری
ستاره شناس ایرانی سال کبیسه را مبنای تقویم خورشیدی قرار داد و روز ورود
آفتاب به برج حمل یعنی یکم بهار را نوروز و آغاز سال نوی خورشیدی نامید .
نوروز را در ایران، افغانستان، تاجیکستان وآذربایجان جشن میگیرند و هر منطقه
آداب و رسوم خاص خود را داراست.
رسم خانه تکانی: ( تمیز کردن خانه ها پیش از سال نو) ایران- تاجیکستان- افانستان
چهار شنبه سوری: ( چهار شنبه آخر سال را آتش بر پتا میکنند.) ایران - جمهوری
آذربایجان- افغانستان
آتش افروزی در روز نوروز: کردستان
پریدن از روی آتش در نوروز: ترکمنستان
آتش افروزی در بامداد نوروز بر روی پشت بام : زرتشتیان
سفره نوروز:
هفت سین: ایرانیان
هفت شین: زرتشتیان و ایرانیان قدیم
هفت میم: بخشی از استان فارس
هفت میوه: افغانستان و کابل
در جمهوری آذربایجان عدد هفت مهم نیست و تنها آجیل می گذارند.
آداب و رسوم هفت سین در واقع از اواخر دوره قاجاره متداول شده است.
هفت سین را عموما در ظروف سفالی یا فلزی با محتوی آجیل برای پذیرائی
و تخم مرغ رنگی و آئینه به عنوان زینت قرار میدادند.
هفت سین در واقع اسامی فرشتگان باستانی پارسی که همه خاص و نیکو
بودند می باشد.
اما پیش از هفت سین به هفت شین مقدس زرتشتیان، هفت میم باستان و
هفت میم استان فارس می پردازیم .
هفت شین: زرتشتیان ، نوروز را با قرار دادنهفت شن آغاز میکردند.
هفت شین عبار تست از :
شهد ( شره درختان) – شیر – شراب – شکر – شمع – شمشاد – شابه
(شابه همان میوه بوده است ، خصوصا سیب)
هفت میم: هفت میم بر دو نوع است:
1- هفت میم نشاط آور 2- هفت میم شیرازی ها
1- این هفت میم اول در سفره نیست و تنها به منظور شاد زیستی و نشاط هستند.
رسم و آئین نو ، نوروز خوش بر من فتاد
بر جهاندارآفرین، کو این جهانرا چون بزاد
ماه نوروزی بیامد ، مهر مهرویان رسید
مشک می بارد، می و مبنای مستی کن مراد
ماه: نماد روشنی در تاریکی و پیوستگی نور در گرداگرد زمین و شفافیت
رخ معشوق است.
مهر: در اوستا به طور کلی از چند روز قبل از بهار تا 16 فروردین رامهر
می نامیدند، درست زمانی که رابطه مردم با خداوند جمشید باز و همگانی بود.
مهرو: نماد زن ، زن گرائی و زایش است.
مشک: این ماده مقدس نزد آریاییها به معنای پیراستن و پارسی کردن است.
می: نماد غم زدایی، شاد خوارگی، روان شاد
مستی: نشانه نشاط گرایی، خوبی و خوشی، بهزیستی است و نه مستی و
از خود بی خود شدن است.
مراد: در ادبیات امروزی به معنای آمال و آرزوست اما در واقع نماد پاکی
و پاک منشی است.
هفت میم شیراز: این سفره در واقع از بوشهر است اما به دلیل آنکه بوشهر
در آن زمان جزئی از شیراز بوده است به نام شیراز ثبت شده است .
هفت میم : مرغ، ماهی، میگو، ماست، مویز، مسقطی، مدنی یا لیمو شیری
هفت سین:
هفت سین رایج در ایران ، آذربایجان و افانستان دارای 5 قاعده خاص است.
نام ها پارسی باشند.
با واژه سین آغاز شود.
ریشه گیاهی داشته باشند.
خوراکی باشند.
واژه ترکیبی مثل سبزی پلو نباشد.
در میان تمام لغات پارسی تنها همین هفت واژه هستند که تمامی این را دارند
و عبارتند از : سمنو – سیر – سنجد- سماق – سیر- سرکه- سیب
سین اول سنجد :
سمنو در گذشته توسط دختران نابالغ در سفره گذاشته می شده ، چراکه نماد
زایش است و باروری و نیز نماد فرزانگی و چون نخستین خلقت عقل است
پس سنجد اولین سین برای تقویت حافظه است.
سین دوم سیب :
دومین سین که بایستی توسط مادر بزرگ ها و پدر بزرگها در سفره گذاشته
شود ، نماد پرستاری است و سمبل فرشته پرستار می باشد .
سین سوم سبزه :
سبزه نماد نشاط و سرسبزی است و طبق سنت پیشین دوره ساسانیان برای
دریافتن رونق زراعت محصول آن سال بوده است .
سین چهارم سمنو :
سمنو از آنجا که با آرد و گندم تهیه میشود و به لحاظ غذایی بسیار مقوی
می باشد از این رو در سفره هفت سین از آن به عنوان سمبل و نماد قدرت
یاد می شده است .
سین پنجم سیر :
سیر در آیین زرتشتی نماد گندزدایی و دوری از آلودگی هاست و البته به مرور
سمبل رعایت نمودن حق و حقوق دیگران و یا راضی بودن و قانع بودن به حق
خود می باشد ، و ضرب المثل چشم و دل سیر بودن از اینروست .
سین ششم سرکه :
این سین نمادی است از تسلیم رضا بودن در برابر خواست الهی و نمادی است
از اشک و گریه ، شاید بدین دلیل باشد که مولانا در اشعار خود از گریه و زاری
با عنوان سرکه فشانی یاد می کرد .
سین هفتم سکه :
البته سین هفتم در گذشته سماق بود که نمادی از بردباری و صبر بوده است و
ضرب المثل سماق مکیدن هم حکایتی ازین رو داشته است .
اما به مرور سکه جای ویژه ای در سفره هفت سین پیدا کرد و نمادی شد از
افزایش دارایی و ثروت .